Akademik Veri Yönetim Sistemi
UMTEB - XVII International Scientific Research Congress, Praha, Çek Cumhuriyeti, 4 - 06 Mayıs 2025, ss.64-71, (Tam Metin Bildiri)
ÖZET
Candida enfeksiyonları, sağlıklı insan mikroflorasında zararsız şekilde yaşayan başta C. albicans olmak üzere çeşitli Candida mantarlarının, mikroflora ve immün yanıtta meydana gelen değişiklikler sonrası patojenik özellikler göstererek ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı enfeksiyonlardır. Özellikle oral ve vulvovajinal kandidiyazis tabloları, beslenme durumu da dahil olmak üzere çevresel faktörlerle yakından ilişkilendirilen, toplumda görülme sıklıkları son yıllarda ciddi şekilde artmış klinik tablolardır. Eksik veya hatalı tanı yöntemleri, antifungal ilaçlara karşı meydana gelen direnç, ilaç tedavisinin doğru beslenme davranışı ile desteklenmemesi ve bireysel farklılıklar nedeniyle bireylerde enfeksiyonun tekrarlama oranı %14-28 arasında değişmektedir. Candida mantarları için birincil substrat kaynaklarından olan glikoz ve diğer şeker kaynaklarının diyetten çıkarılması, antifungal ajanlara ait tedavi başarısını arttıran beslenme temelli yaklaşımlardandır. Canlı mikroorganizmalar olan probiyotiklerin in vitro ve in vivo düzeyde Candida büyümesi ve patojenitesini çeşitli mekanizmalarla inhibe ettiği, bireylerde antifungal ajan tedavisine ek olarak yeterli miktarlarda alımlarının tedavi başarısını arttırdığı gösterilmiştir. Ayrıca, in vitro ve in vivo düzeyde Candida büyümesini inhibe edici özellikleri yakın zamanda yapılan çalışmalarda gösterilen çeşitli besin ögeleri bulunmaktadır. Candida karşıtı etkileri gösterilen bu besin ögelerinin yeni antifungal ilaçların geliştirilmesinde kullanılması, uygun ilaç tedavisine ek olarak besin takviyesi yoluyla alımlarının sağlanması, Candida büyümesine karşı tedavi edici diyet yaklaşımlarının oluşturulması ve bu beslenme temelli müdahalelerin yapılacak yeni çalışmalarla doğrulanması hastalığın seyri açısından büyük önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Kandidiyazis, Candida, Probiyotikler, Besin Ögeleri.
ABSTRACT
Candida infections occur when different Candida fungi, primarily C. albicans, which are harmless in healthy human microflora, develop pathogenic qualities as a result of immune response and microflora alterations, leading to major health issues. Oral and vulvovaginal candidiasis, in particular, are clinical conditions that are closely associated with environmental factors, including nutritional status, and whose prevalence in society has increased significantly in recent years. The recurrence rate of infection in individuals varies between 14-28% due to incomplete or incorrect diagnostic methods, resistance to antifungal drugs, failure to support drug therapy with proper nutritional behavior, and individual differences. Removal of glucose and other sugar sources from the diet, which are the primary substrate sources for Candida fungi, is a nutrition-based approach that increases the success of antifungal treatment. Probiotics, which are live microorganisms, have been shown to inhibit Candida growth and pathogenicity through various mechanisms in vitro and in vivo, and their intake in sufficient amounts in addition to antifungal agent treatment in individuals increases treatment success. Furthermore, recent research has demonstrated that a number of nutrients have the ability to limit the growth of Candida both in vitro and in vivo. It is crucial for the progress of the disease to use these nutrients, which have been demonstrated to have anti-Candida features, in the development of new antifungal medications, to ensure their intake through nutritional supplements in addition to appropriate drug therapy, to develop therapeutic dietary approaches against Candida overgrowth, and to support these nutrition-based interventions with new studies. Keywords: Candidiasis, Candida, Probiotics, Nutrients.