Akademik Veri Yönetim Sistemi
Hacettepe Üniversitesi XI. Uluslararası Beslenme ve Diyetetik Kongresi, İstanbul, Türkiye, 10 - 12 Ekim 2024, ss.365-366, (Özet Bildiri)
ÖZET
GİRİŞ: Son yıllarda sirkadiyen ritime uygun beslenmenin vücuttaki metabolik faaliyetler üzerinde olumlu etkileri olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bakış açısı ile besin alımı, biyolojik ritim ve metabolizma arasındaki ilişkili inceleyen araştırma alanı olan krono nütrisyon kavramına olan ilgi artmıştır. Krono beslenme biyolojik saatimizi takip eden ve gün boyunca metabolizmada meydana gelen değişikliklere uygun şekilde besin alımının sağlanmasını hedeflemektedir. Biyolojik saatle uyumlu olmayan düzensiz yeme, adipoz dokuda artış, T2DM ve kardiyometabolik risk faktörleriyle ilişkilendirilmektedir. GEREÇ VE YÖNTEM: Güncel literatür taranarak bu derleme çalışma oluşturulmuştur. Bulgular: Gastrointestinal sistemin 1970'lerin başından bu zamana, kendine özgü sirkadiyen ritimlere sahip olduğu bilinmektedir. Son dönemlerde ise mikrobiyomun da günlük farklılıklar sergilediğini ve kendine özgü sirkadiyen ritimlere sahip olabileceği düşünülmektedir. Mikrobiyomda gerçekleşen spesifik mekanizmalar hala tam olarak anlaşılamamıştır ancak muhtemelen sirkadiyen saate bağlı ve saatten bağımsız mekanizmaların bir kombinasyonudur. Örneğin, bakteriyel ritimler tipik olarak yaklaşık 24 saatlik bir süreye sahiptir ve aynı zamanda memeli hücrelerinde sirkadiyen ritimlerinde de düzenleyici rolü olan melatonin ve sıcaklık tarafından düzenlenir. Değişen mikrobiyota ritmikliğinin, hem pozitif (Bmal1 gibi) hem de negatif (Per1 ve Per2) döngü bileşenleri dahil olmak üzere diğer sirkadiyen ritim mutasyonlarıyla ilişkili olduğu bulunmuştur. Bu çalışmalar mikrobiyatadaki değişikliklerin konakçının sirkadiyen ritmindeki değişikliklere bağlı olduğunu göstermektedir. Farelerle yapılan bir çalışmada besin alım zamanları düzenlendiğinde mikrobiyotanın biyolojik ritminin eski haline geldiğini göstermektedir. Besin alım zamanı mikrobiyota ritminin düzenlenmesinde baskın faktördür. SONUÇ: Mikrobiyota çeşitliliği ve fonksiyonlarındaki değişiklikler, bakteriyel metabolit üretimi, besin sindirimi ve enerji üretimi olmak üzere birçok etkilere sahiptir. Sirkadiyen ritme uygun beslenilmediğinde mikrobiyotanın metabolik faliyetlerinde de değişiklikler görülmektedir, bu değişiklikler mikrobiyatanın konakçıya sağladığı sağlık yararında azalmalar ile sonuçlanmaktadır. Sirkadiyen ritim ve krono beslenme alanında yapılan çalışmalarda mikrobiyota ile ilişkisini inceleyen detaylı çalışmalar ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Krononutrisyon. mikrobiyota, bağırsak sağlığı