International Scientifıc Magazine of The Republic Of Kazakhstan, sa.4, ss.37-40, 2014 (Hakemli Dergi)
Bu makale, İran'ın en büyük tarihi ve modern merkezlerinden biri olan Tebriz şehrinde kamu hizmetleri sisteminin oluşumunu ve gelişimini incelemektedir. Yazar, bu şehirde antik çağlardan modern kentleşme aşamasına kadar gelişen kentsel planlama ilkelerini analiz ederek sosyal, mimari, mekânsal ve işlevsel özelliklerini belirlemektedir.
Orta Çağ'da Tebriz, Doğu'nun önemli bir kültürel ve ticari merkezi ve eski kervan yollarının merkeziydi. Bu da geniş bir kamu, dini ve ticari yapı ağının gelişimine katkıda bulunmuştur. Şehrin kamu hizmetleri sistemi, sosyal uyumu ve işlevsel esnekliği sağlayarak yaşamın diğer alanlarıyla yakından entegre olmuştur. Yazara göre, bu ilkeler, 20. yüzyılda Batı Avrupa ve Amerika'da yaygınlaşan entegre bir kentsel planlama yaklaşımının öncülüğünü yapmıştır.
İran'ın dördüncü en kalabalık şehri ve önemli bir iş merkezi olan modern Tebriz, kentleşmenin önemli bir baskısı altındadır. Yeni binaların, özellikle çok katlı konut komplekslerinin hızla artması, modern kamu hizmetleri açığını daha da derinleştirmiştir. Geleneksel sistem, modern gereksinimleri karşılamamakta ve yapısal modernizasyon gerektirmektedir.
Yazar, kamu hizmetleri sisteminin modernizasyonu için şu temellere dayalı bir konsept önermektedir:
Çok işlevli kamu komplekslerinin yerleşim alanları içinde ve arasında konumlandırılması;
Hizmet tesislerine yüksek ulaşım erişilebilirliğinin sağlanması;
Kültürel, ticari, konut ve perakende işlevlerinin mimari ve işlevsel entegrasyonu;
İç mekan düzenlemesinin esnekliği ve mekanların esnek kullanım olanağı;
Yeni ticari binaların şehrin ölçeği ve tarihi görünümüyle uyumlu hale getirilmesi.
Çalışma, modern kentsel gereksinimleri karşılayabilen ve Tebriz'in kentsel çevresinin sürdürülebilir gelişimini destekleyebilen açık, esnek ve sosyal odaklı bir kamu hizmetleri sistemi geliştirmenin önemini vurgulamaktadır.
This article examines the formation and development of the public services system in Tabriz, one of Iran's largest historical and modern centers. The author analyzes the urban planning principles that have developed in this city from ancient times to the modern urbanization phase, identifying its social, architectural, spatial, and functional characteristics.
In the Middle Ages, Tabriz was an important cultural and commercial center of the East and the hub of ancient caravan routes. This contributed to the development of an extensive network of public, religious, and commercial structures. The city's public services system was closely integrated with other areas of life, ensuring social cohesion and functional flexibility. According to the author, these principles pioneered the integrated urban planning approach that became widespread in Western Europe and America in the 20th century.
Modern Tabriz, Iran's fourth-most populous city and a major business center, is under significant pressure from urbanization. The rapid increase in new buildings, especially multi-story residential complexes, has further exacerbated the deficit in modern public services. The traditional system no longer meets modern requirements and requires structural modernization.
The author proposes a concept for modernizing the public services system based on the following principles:
Locating multifunctional public complexes within and among residential areas;
Ensuring high transportation accessibility to service facilities;
Architectural and functional integration of cultural, commercial, residential, and retail functions;
Flexibility of interior layout and flexible use of spaces;
Aligning new commercial buildings with the city's scale and historical landscape.
The study emphasizes the importance of developing an open, flexible, and socially oriented public services system that can meet modern urban needs and support the sustainable development of Tabriz's urban environment.