This article reevaluates the Iranian Revolution as a modern movement. Modern revolutionary movements spark with an ideological discourse reinforcing class-consciousness; flourish upon growing sentiments of nationalism, and mobilize masses with a trigger that deepens the estrangement between state and society. In terms of its initial motivations, the Iranian Revolution was a modern political movement. In the Iranian case, ideological discourse targeted political elites favoring certain segments of the society, and planted the first seeds of hostility towards Shah’s regime and its foreign supporters. Modernization reforms and nationalization policies of the 1920-1955 period gave birth to common nationalist sentiments among influential and discontented social groups strengthening their reaction against the regime. Finally, the regime’s decision to allocate growing oil revenues after the 1973 oil crisis to heavy industry investments and military modernization programs instead of social development projects deepened the estrangement between state and society mobilizing masses towards a revolutionary movement.
Bu makale, İran Devrimi’nin 40. yıldönümüne yaklaştığımız şu günlerde, 20. Yüzyılın bu sonkapsamlı dönüştürücü modern hareketini yeniden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Moderndevrimci hareketler, sınıf bilincini pekiştiren bir ideolojik söylemle kıvılcımlanır; yükselenmilliyetçilik duygusu üzerinden serpilir ve toplum ile devlet arasında yabancılaşmayıderinleştiren bir tetikleyici unsur üzerinden kitleleri harekete geçirir. Başlangıç motivasyonlarıitibariyle İran Devrimi de, modern bir siyasi harekettir. İran Devrimi’nde ideolojik söylem, bellitoplumsal grupları kayıran yönetimi hedef almış, Şah rejimi ve yabancı destekçilerine karşı ilkhusumet tohumlarını ekmiştir. 1920’lerin sonu ile 1950’lerin başı arasındaki dönemdekimodernleşme reformları ve millileştirme politikaları, toplumda etkili hoşnutsuz gruplararasında ortak milliyetçi hislerin oluşmasını sağlamış, bu hisler, dış gücün desteğine dayalıyönetime karşı tepkisel duruşu güçlendirmiştir. Eski rejimin, 1973 Petrol Krizi sonrası artanpetrol gelirlerini toplumsal gelişim projeleri yerine ağırlıklı olarak hızlandırılmış ağır sanayiyatırımları ve ordunun modernizasyonuna tahsis etmesiyse toplumla yönetim arasında yıkıcıbir yabancılaşma oluşmasına neden olmuş ve kitleleri harekete geçirmiştir.
