Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. ULUSLARARASI AKADEMİK ÇEVİRİBİLİM ÇALIŞMALARI KONGRESİ, Bolu, Türkiye, 30 Eylül - 02 Ekim 2024, ss.130, (Özet Bildiri)
Çevirmenlerin ve dragomanların tarihi üzerine yapılan mevcut çalışmalar, genellikle onların
toplumsal ve kültürel önemini vurgulayan karmaşık görsel temsilleri göz ardı etmektedir. Bu
çalışma, erken modern dönemde Batılı çevirmenler ve Osmanlı dragomanlarının görsel
temsillerine odaklanarak, bu tasvirlerin onların rollerini ve kimliklerini nasıl yansıttığını
inceleyerek bu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Erken dönem basılı kitaplarda Batılı
çevirmenler genellikle detaylı ve bireyselleştirilmiş portrelerle tasvir edilmiştir. Bu görüntüler,
sıklıkla kitapların baş sayfa ve kapak sayfalarına entegre edilerek, çevirmenlerin bilimsel
statülerini ve hümanist kimliklerini vurgulamakta ve böylece rollerini yazar seviyesine
yükseltmektedir. Buna karşılık, Batı elçilikleri ile Bab-ı Ali arasında arabulucu olarak görev
yapan Osmanlı dragomanları, sosyal ve mesleki kimliklerini belirten kılık kıyafet kurallarına
uygun farklı kıyafetlerle temsil edilmiştir. Osmanlı kostüm albümleri ve gravürlerde bulunan
bu görsel tipolojiler, dragomanların yerlileşme ve Osmanlılaşma gibi stratejik kimlik oluşturma
süreçlerini vurgulamakta ve böylece arabuluculuk rollerini ve pozisyonlarının getirdiği güç
dinamiklerini pekiştirmektedir. Bu çalışmada, çevirmenlerin ve dragomanların görsel
tipolojilerini belirlemek için portreler, gravürler, kostüm albümleri ve diğer görsel materyallerin
kullanılması hedeflenmektedir. Bu tasvirler karşılaştırılarak, hem Batılı çevirmenlerin hem de
Osmanlı dragomanlarının profesyonel kimliklerini nasıl görsel ipuçlarıyla ortaya koyduklarına
ve dönemin kültürel ortamlarını nasıl yönettiklerine odaklanılacaktır. Bu figürlerin görsel
temsilleri üzerinden, daha geniş sosyo-politik bağlamlar ve bu bağlamlarda çevirmenler ve
dragomanların rolleri hakkında içgörüler sunulacak ve erken modern dönemde kültür, güç ve
kimlik kesişimleri vurgulanacaktır.