Akademik Veri Yönetim Sistemi
I. Yeni Yüzyıl İş Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 4 - 05 Haziran 2024, (Yayınlanmadı)
Özet
Fen eğitimi
ve öğretimi, günümüzde bilimsel gelişmelere paralel olarak laboratuvar
deneyleri ve fen materyallerinin kullanımıyla bir bütün haline gelmiştir.
Sağlık, endüstri, tarım, gıda, çevre, mühendislik ve daha pek çok sektörde
bilimsel araştırma ve geliştirmelerin devamlılığı için laboratuvarlar
kullanılmaktadır. Birçok farklı kimyasal ve materyallerin kullanıldığı
laboratuvar ortamları, çalışanların güvenliğini etkileyecek ve kazalara yol
açabilecek çeşitli unsurları da beraberinde getirmektedir. Laboratuvarda
bulunan ekipman ve malzemeler, çalışma ortamı, çevresel koşullar ve insan
hatalarının birleşmesi sonucu laboratuvar kazaları gerçekleşmektedir.
Laboratuvar güvenliğini bozan etkenler; fiziksel etkenler, kimyasal etkenler,
biyolojik etkenler ve psikososyal etkenler olarak gruplandırılır. Yapılan
araştırmalar bilim insanlarının laboratuvar güvenliği konusunda yanlış bir
güvenlik algısına sahip olabileceğini vurgulamaktadır. Laboratuvar çalışanları,
laboratuvarların güvenli olduğunu düşünse de hayvan ısırıklarından kimyasal
solumalara kadar çeşitli kazalar yaşandığı ve büyük bir kesimin, rapor
edilmeyen yaralanmalar yaşadığı ve belirli tehlikelere ilişkin yetersiz
güvenlik eğitimine sahip olduğu görülmektedir. Bu bulgular, laboratuvar
güvenliği konusundaki farkındalığın artırılması ve çalışanların daha etkin bir
şekilde eğitilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu bildiride, laboratuvarlarda
meydana gelen kazaların önemi, türleri, etkileri ve güvenlik önlemleri üzerinde
durulmuş, laboratuvar güvenliği konusunda tehlike ve risklerin analiz edilerek
önleme yöntemleri üzerinde bir risk değerlendirmesi sunulmuştur. Laboratuvar
kazalarını önlemek için yalnızca güvenlik önlemlerinin alınması yeterli
olmamakta, güvenlik kültürünün oluşturulmasının yanı sıra laboratuvar güvenliği
standartlarının gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: laboratuvar, güvenlik kültürü, laboratuvar kazaları,
çalışan güvenliği.