Kamu güvenliği, şehirleşme başlayana kadar sistematik bir düzen içerisine girememiştir. Modern şehirlerin oluşumuyla birlikte insanların ve yaşanılan mekânın güvenliğini sağlama ihtiyacı başta şehir yöneticileri, sonrasındaysa
oluşturulan düzenli iç güvenlik teşkilatları sayesinde karşılanmıştır. Bu makalede, İran’ın modern öncesi dönemde var
olan güvenlik sistemi ve modern devlet anlayışı sonrasında dönüşen iç güvenlik stratejileri ele alınmıştır. İran’da iç
güvenlik kavramı; Kaçarlar öncesinde bölgeyi yöneten devletlerin üst düzey yöneticileri eliyle uygulanan askerî yöntemler, Kaçarlar devrinde Nazmiye Teşkilatı’nın kurulmasıyla ilk profesyonelleşme ve polislik hizmetlerini askerlikten
ayırma çabaları, Rıza Han darbesi sonrası kurulan Pehlevi Hanedanlığı döneminde iç güvenlik hizmetlerinin tekrar
askerîleştirilerek istihbari faaliyetlere ağırlık verilmesi ve 1979 Devrimi sonrası oluşan teopolitik yönelimde polis
teşkilatının ideolojik görünüme bürünmesi olarak kategorize edebileceğimiz dört ana evreden geçmiştir. İran’da iç
güvenlik kurumunun geçirdiği modern öncesi sistem, ilk profesyonelleşme, askerîleşme ve ideolojik yönelim evreleri
metin boyunca tartışılmıştır.
Public security was unable to achieve any systematic order until the start of urbanization. With the
formation of modern cities, the need to ensure the security of people and their living spaces were met primarily by
city administrators and then by regular internal security organizations. This article discusses Iran’s security system
as it existed in the pre-modern period and the internal security strategies that transformed in line with the modern
understanding of the state. The concept of internal security in Iran has gone through the following four main phases: (1) military methods that had been applied by the senior administrators of the states that had ruled the region
before the Qajar Dynasty, (2) the first professionalization that saw the Nazmiyya Organization established in the
Qajar Dynasty through efforts to separate policing from military service, (3) the re-militarization of internal security
services and focus on intelligence activities during the Pahlavi Dynasty that had been established after the Rıza Han
coup, and (4) the ideological appearance of the police organization accompanied by the theo-political orientation
that emerged after the 1979 Revolution. This text discusses these four phases in detail.
