Akademik Veri Yönetim Sistemi
ASOS 7. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 13 - 15 Aralık 2024, ss.256-257, (Özet Bildiri)
Kosova, Yugoslavya’nın dağılmasından 2008 yılındaki bağımsızlığına kadar 1999 tarih ve 1244 sayılı BMGK kararınca kurulmuş olan “Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetimi” tarafından idare edilmiştir. 2008’de Ahtisaari Planı’na uyarak Geçici Özyönetim Kurumları Meclisi, Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmiştir. Etnik gerginlikler yaşayan ve BM’e üye olmayan Kosova, 117 ülke tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmasına rağmen, Avrupa'nın "donmuş ihtilaf" bölgelerinden biri olarak isimlendirilmiştir. Türkiye, Kosova bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biri olarak 2008’de Priştine’deki Eşgüdüm Bürosu’nu Büyükelçilik düzeyine yükseltmiş, Prizren’deki Başkonsolosluk ise, 2015’te faaliyete geçirilmiştir. Kosova’da Başkonsolosluk açan ilk ülke olan Türkiye’nin Kosova bağımsızlığına ihtimam göstermesinin en önemli nedeni, Kosova ile aynı dilin-tarihin-kültürün sahibi olmasıdır. Kosova nüfusunun yaklaşık %2’sini teşkil eden Türkler, Kosova Türk Demokratik Partisi’ne mensup Türk milletvekilleri ve Bakanlara sahiptir. Türkçe, Prizren ve Mamuşa Belediyelerinde Kosova Anayasası’na uygun olarak, resmi dil kabul edilmiştir. Sırbistan’ın Kosova’yı kendi toprağı olarak görmesinden kaynaklı gerginlikler, 2011’den bu yana, AB arabuluculuğunda başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci ile çözülmeye çalışılmaktadır. 2023’te ilişkilerin normalleşmesi ve iki ülkenin birbirini tanıması için anlaşmaya varılmıştır. 11 maddelik anlaşmayı Sırbistan’ın imzalamaması, ihtilafın çözümünü ertelemiştir. Süreci takip eden Türkiye, bölgenin paydaşı olarak etkin rol oynamakta, taraflarla ilişkilerini düzeyli sürdürmektedir. Türkiye siyasi gücünün yanı sıra askeri gücüyle 1999’dan bu yana Kosova'da barışı destekleme operasyonuna liderlik eden Kosova Gücü(Kosovo Force/KFOR)’ne dâhil olan 28 ülke içerisinde bulunmaktadır. 4443 askerin bulunduğu KFOR’da Türkiye, 352 askerini görevlendirerek en çok askere sahip ülkeler arasında bulunmaktadır. KFOR komutanlığını 2023 yılında ilk kez Türkiye devralarak Kosova'nın savunmasına yaptığı katkıyı artırmış ve bölgedeki askeri gücünü daha önemli bir merhaleye taşımıştır. İstikrar ortamının oluşmasında siyasiaskeri rol üstlenerek, ortak tarihinin-dilinin-kültürünün bulunduğu Kosova’nın bağımsızlığına denge unsuru olarak katkı sağlamaktadır. Özel önem ve öncelik atfedilen bölgede, karmaşık bir misyon üstlenmektedir. Çalışma, Türkiye’nin, Kosova bağımsızlığına olan katkısını siyasi-askeri güç dinamikleri etrafında irdelemektedir. Yugoslavya’nın dağılmasıyla başlayan, kademeli şekilde 2008’de bağımsızlığını ilan eden Kosova’nın, devam eden Belgrad-Priştine Diyalog Süreci ve NATO liderliğindeki KFOR gücüne olan katkıları detaylandırılmaktadır.